Sirata E Nduata E
Sampur Naipirita
Ramatare E Suom
O Sipata O
Mpaash Natii
Nicnhe Te
Nkitubularoto
E Nkula E
Suom Enche O
Nkingurata E
Parakuoisho
Te Nkidapash E
Ntokitin Naitayia
Nkai
o naboisho natii terishet iyioo, o nkop aang, o nkop pooki, o parakuosho
enye. Kore nkibelekenyata esuwuo naa keitanyamalita iyioo naa nejia sii
etiu ngutakinoto e loreren.
SIPATA AANG TIATUA NKOP E LOCHO LE KENYA O
TENKOP NALULUNGA
Nkitanapat elocho le Kenya: taabori kingurata e nkop, o ramatare
(nkingurata enkitobirunot e parakuosho e Nkai, ntumoto o nkitubularoto
esapoi ake pooki o ngarata). Nkitanapat e lari (2006) entana naitubulari
e ntoki pooki, ikiata sipata tanaa lturrurr ‘’lo ltungana, lo ltungana oata
yieuna’’ peyie eipari iyioo netumi nduata aang engor asata e mbaa,
tanaa kore suom aang tanaa lkeek tanaa sii nkae parakuosho tanaa
ikinchooyo metaasishereki. Kore abaki meipoto nena kitanapat e ngeno
aang erunkud, ikijo nemeoli keyiere pee kiata walata aang, te mbaa
naipirita ngeno aang ewuon eitu yeasishoreki ninye. Kejo sii nena kitanapat, kore asat naayau nyamali nkop, neyau nkitubularoto e nkulie
kula esuom, tanaa sii eyau asata nemebikoo te keper nkop- nkisiaishore
eparakuosho enkop, naa keyiere peyie eingori aasipu nyamali tanaa
supatisho nayau ewuon eitu yeasi inia pukunoto. Amu keipirare abaki
rrekie le ‘Akwe; naji RRekie Le Kon- Naimaki mbaa naasi te nkulupo e
Loreren.
Nkitanapat naingor nkop nalulunga: Kore iyioo Loikop naa ikidol ate kitii
atua motua esipata e nduat e nkitanap enkop nalulunga, nena taa nalimuni te nguton te mpalai napudakino ana naasira siana naji‘Appendix
II). Naa kuna taa;
A. Rekiei
Ikira laitobirak le nkula esuom nikira loopeny/laingurak.
Kore Ndapan aang o nkaisiayiare nadupa nebikoo naa keirishakino
nkae o nkae, tengungurata enkop nikimanya,
Naa kore suom aang errunkud naa keitasheki parakuosho aang te
nkidapash, inot e ngeno enkuruk aang, o mbaa ake pooki nikintodolu tanaa nikias tanaa nikijo
B. Sipat
10
Ikiata sipata peyie:
Kiimie duparoto e nkula nikiyieu nikintubulaa, onkula nikiyieu nikibikoo kiata.
Pee eitushulakini iyiioo nkitainoto e rekiei o asata e mbaa to suom
aang
Pee kingamaa nkitengena nayiere o ntumoto e parakuosho nariamariyie naatumutoi, naretu yioo maitubulu suom aang nikiata o mirata
enche o nkishoorot nainguaa atua ninche (suom).
Peyie kishulakino nkingorunoto e mpaashi naayiere neingurari oleng,
O rekiei oimi, naipirita suom o nkaitubulu anaa duo narikoo iyioo
nkitanapata nayiere neipari yioo mbaa eitu yeasi.
Neyiere naa nikitum nkata pooki lomon oipirta nkitarasaroto enkula
esuom aang